نقد و بررسی انیمیشن Leo | جذاب اما نه آنچنان جدی

انیمیشن Leo در این چند مدت اخیر منتشر شده و مخاطبین نیز حداقل کمی از آن خوششان آمده و توانسته‌اند با اتمسفر فیلم ارتباط برقرار کنند. شاید مهم‌ترین المان این انیمیشن نیز حضور کمدین خوب یعنی آدام سندلر باشد. کسی که چه در قالب بازیگر و چه در قالب صداپیشه می‌تواند آن کمدی همیشگی و بامزه خود را داشته باشد. البته به نظر بنده انیمیشن Leo اگر بر همین کمدی و فضای ساده خود اتکا می‌کرد؛ بهتر از این‌ها می‌توانست نتیجه بگیرد و وارد شدن بر حوزه روانشناسی اصلا در حد Leo نیست و اگر نظر بنده درباره این انیمیشن منفی است؛ تنها به همین دلیل است که می‌خواهد جدی باشد.

داستان انیمشن Leo درباره یک مارمولک پیر ۷۴ ساله است که به همراه دوست لاکپشت‌اش سال‌هاست که درون یک جعبه (آکواریم یا هرچه) زندگی می‌کنند و اصلا فضای بیرون و جهان واقعی را تجربه نکرده‌اند. بعد از پی بردن به اینکه مارمولک داستان ما آخرهای زندگی‌اش را تجربه می‌کند؛ تصمیم می‌گیرد از این جعبه فرار کرده و دنیای بیرون را ببیند. در مرحله اول؛ همین موضوع، پلات اصلی داستان را شکل می‌دهد که پلاتِ چندان تازه‌ای هم نیست؛ اما مسئله در این است که این پلات در ادامه داستان به دست فراموشی سپرده شده و لئو تصمیم می‌گیرد مانده و به بچه‌های کلاسی که جعبه‌اش آنجاست؛ کمک کند.

خب تا اینجا با داستان کلی آشنا می‌شویم و می‌دانیم که حداقل چه چیزی در انتظار ماست. نقطه قوت انیمیشن Leo هم از همینجا می‌آید. فضا کوچک و ساده است، کاراکترهای بامزه و خوبی دارد و داستان نیز به خودی خود جذاب است. اما چیزی که به همین چند چیز خوب ضربه می‌زند، موزیکال است. داستان موزیکال شروع می‌شود و کاراکترها دیالوگ‌های کاملا عادی را موسیقیایی اجرا می‌کنند؛ سپس این موسیقی به دست فراموشی سپرده شده و هر از گاهی دوباره کاراکترها می‌خوانند. اصلا فضای این انیمیشن به موسیقی نمی‌خواند و موسیقی یک عضو کامل زائد و اضافه در Leo است که به همین چند چیز خوب نیز ضربه می‌زند. مسئله دومی که بنده متوجه شدم؛ عجیب و غریب بودن دانش آموزان بسیار سن پایین است. آن‌ها موجوداتی سورئال خلق شده‌اند که در کل طول داستان نیز نمی‌فهمیم چرا.

شاید مسئله‌ای که باعث شد تا انیمیشن Leo قابل تحمل باشد؛ کاراکتر اصلی یعنی Leo یا همان مارمولک باشد. او بامزه است و این بامزه بودن در قدم به قدم داستان ساخته می‌شود. آدام سندلر نیز به بهترین شکل ممکن نقش خود را ایفا کرده و با اضافه کردنِ کمی لهجه و نوع گویش متفاوت؛ مارمولک را از آن شخصیت تیپیکالی خارج کرده و کمی به آن بُعد داده است. شوخی‌های او نیز بامزه است. در ساحت دیالوگ‌های درست جواب‌های بامزه‌ای می‌دهد و همین موضوع مخاطب را می‌خنداند. از طرفی رابطه‌اش با لاک پشت هم خوب است و رابطه میان این دو طیف گسترده و مهمی از داستان را پوشش می‌دهند. اما همان‌طور که در ابتدای مقاله نیز عنوان کردم، ای کاش Leo به همین فضای ساده و خنده‌دار خود بسنده می‌کرد و سعی نمی‌کرد تا مثلا حرف‌های مهمی بزند. به نظر من تخصص آدام سندلر در کمدی‌های نه آنچنان جدی و در عین‌حال سرگرم‌کننده است. حتی استدیویی که معمولا سندلر با آن همکاری می‌کند؛ اسپانسر این انیمشن بود اما همین رد پای نتفیلکس کار را خراب می‌کند. این غول سرمایه‌داری با قدرت به سینما نفوذ کرده و اکثر آثار را هم خراب کرده است. Leo نیز یکی از آن‌هاست. در ادامه کمی جدی‌تر و آن فضایی که باید نقد شود را نقد خواهم کرد.

شاید مهم‌ترین بحث پیرامون انیمیشن Leo این باشد که مارمولک قصه ما حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و نوع تربیت را نقد می‌کند. من این نوع نظرات را در بخش کامنت این فیلم دیده و حتی بعضی‌ها Leo را برای همین بخش شاهکار خطاب کردند. خب اگر شما نیز چنین فکر می‌کنید در ادامه بیایید کمی جدی‌تر بنویسیم.

مارمولک داستان ما بعد از صحبت با اولین کودک؛ متوجه یک مشکل روانشناختی در وی شده و سعی می‌کند به او کمک کند. قطعا کمک او در مرحله اول فرویدی بوده و مارمولک با گفتار درمانی سعی می‌کند مشکل را حل کند. البته این گفتار درمانی رفته رفته رنگ‌ و بوی نصیحت گرفته و از آن بُعد روانشناسی خود نیز دور می‌شود. مارمولک تک به تک با کاراکترهای اصلی انیمیشن صحبت کرده و می‌خواهد به همه کمک کند. تا اینجا خوب است اما مشکل بنده در این است که Leo بعد از چند دقیقه صحبت با کودک (بیمار) مشکل او را حل کرده و کودک نیز خیلی راحت از این مشکل عبور می‌کند. در روانشناسی یا روانکاوی؛ پزشک از طریق گفتار درمانی سعی می‌کند به ناخودآگاه بیمار نفوذ کرده و مشکل را ریشه‌یابی کند. بعد از پیدا شدن مشکل نیز پزشک تلاش می‌کند تا با تخلیه هیجانات روانی فرد؛ این مشکل را حل کند. Leo نیز قدم را برای همین برداشته و چنین قصدی دارد. اما مسئله در این است که این ریشه یابی و حل مشکل بیمار ماه‌ها تا سال‌ها به طول انجامیده و بعضا مقاومت شدید بیمار باعث می‌شود تا اصلا مشکل حل نشود. اما در انیمیشن Leo مارمولک داستان با چند ثانیه صحبت و صرفا با چند دیالوگ قابل پیش‌بینی مشکل را حل می‌کند و بیمار نیز درمان می‌شود. نمونه‌اش دختر از خود راضی و پولدار. این نوع از بیماری که تحت تاثیر پدر و مادر اتفاق می‌افتد (فروید باور داشت که همه بیماری‌ها تحت تاثیر آموزش والدین است) به فردی از خود راضی تبدیل شده است. اما مارمولک این مشکل که ریشه در ناخودآگاه کودک دارد را تنها در ۳۰ ثانیه حل می‌کند! همین موضوع نشان می‌دهد که بُعد روانشناسی Leo چقدر سطحی و ساده و به درد نخور است. منظور از کلمه به درد نخور چیست؟ به نظر من؛ اینکه انیمیشن Leo این نوع کودک و حتی مواجه‌اش با سنت (معلم دوم) را به تصویر می‌کشد بسیار خوب است؛ اما چه بهتر می‌شد که این به تصویر کشده شدن به درستی و با چارچوب علمی اتفاق می‌افتد نه اینکه صرفا چند دیالوگ نصیحت آموزانه در داستان به کار گرفته می‌شد به امید اینکه تغییری در روند تربیت جامعه داشته باشد.

در پایان می‌شود چنین گفت که انیمیشن Leo اثری خنده‌دار و بامزه است که بی‌شک تمامی این موارد را نیز مدیون آدام سندلر دوست داشتنی است. اما این موضوع مهم و حتی انسانی وقتی ضربه می‌خورد که Leo می‌‌خواهد درس زندگی داده و به نوعی جدی شود. اگر این انیمیشن همین فضای ساده و زیبای خود را حفظ می‌کرد و به جای درمان کردن کودکان به فکر دوستی با آن‌ها می‌بود؛ Leo به اثر بسیار خوبی تبدیل می‌شد.